Jurriaanse Zaal van Concertgebouw de Doelen te Rotterdam om 20.15 uur
“Lockenhaus op tournee”
Nicolas Altstaedt (cello, artistiek leider)
Alexander Lonquich (piano)
Pekka Kuusisto (viool)
Lily Francis (altviool)
Knut Erik Sundquist (contrabas)
Improvisatie à la Lockenhaus: muziek uit verschillende stijlperiodes met echo’s van Schubert en van volksmuziek
pauze
Franz Schubert (1797-1828): Pianokwintet in A opus 114 D667 ‘Die Forelle’ (1819)
Allegro vivace
Andante
Scherzo: Presto
Thema en variaties op ‘Die Forelle’: Andantino
Finale: Allegro giusto
Inleiding
In 2011 koos Gidon Kremer, artistiek leider van het Lockenhaus Kammermusikfest, Nicolas Altstaedt als zijn opvolger. Sinds 2012 programmeert de toegewijde, veelzijdige cellist niet alleen bijzondere concerten in de Oostenrijkse deelstaat Burgenland, maar neemt hij het festival ook ‘op tournee’ door Europa: Lockenhaus on Tour. In 2016 speelt hij met de muzikale zielsverwanten Pekka Kuusisto, Lily Francis, Knut Erik Sundquist en Alexander Lonquich onder meer Schuberts hartverwarmende Forellenkwintet. De inhoud van de eerste programmahelft wordt naar Lockenhaus-traditie pas op de avond zelf bekend gemaakt.
Alexander Lonquich (piano)
Alexander Lonquich werd geboren in Trier en studeerde bij Astrid Schmidt-Neuhaus, Paul Badura-Skoda, Andrzej Jasiński en Ilonka Deckers. Zijn internationale carrière begon toen hij op zijn zestiende de eerste prijs won van de Internationale Pianocompetitie Antonio Casagrande in Terni. Inmiddels treedt Alexander Lonquich wereldwijd op in de VS, Japan, Europa en Australië, en met orkesten in Wenen, Londen, München, Düsseldorf, Frankfurt, Salzburg, Praag en Boedapest. Hij speelde onder dirigenten als Claudio Abbado, Yuri Bashmet, Philippe Herreweghe, Heinz Holliger, Ton Koopman, Mark Minkowski en Kurt Sanderling. Kamermuziek speelt Lonquich geregeld met onder meer Nicolas Altstaedt, Renaud en Gautier Capuçon, Veronika Hagen, Heinz Holliger, Steven Isserlis, Leonidas Kavakos, Isabelle van Keulen, Heinrich Schiff, Jörg Widmann, Tabea Zimmermann, het Auryn Quartet en het Carmina Quartett. In seizoen 2015/2016 was hij Artist in Residence bij het NDR Symphony Orchestra. Prijzen ontving Alexander Lonquich voor cd-opnamen van muziek van Mozart, Schubert, Schumann en Holliger.
Pekka Kuusisto (viool)
Na zijn succesvolle Londense BBC Proms debuut in de zomer trad de Finse violist Pekka Kuusisto op met het Seattle Symphony, het Mahler Chamber en Los Angeles Philharmonic Orchestra en de Junge Deutsche Philharmonie. Als voorstander van nieuwe muziek gaf Kuusisto de wereldpremière van Sebastian Fagerlunds Vioolconcert, wat leidde tot een veelgeprezen release van het werk met het Finse Radio Symfonie Orkest in 2015 (BIS). Pekka Kuusisto werkt regelmatig met componisten als Nico Muhly Daniel Bjarnason en Thomas Adès, en verzorgt dit seizoen de première van een nieuw werk van Anders Hillborg met het Zweeds Kamerorkest. Pekka Kuusisto werkt geregeld samen met onder andere Anne Sofie von Otter, Simon Crawford-Phillips, Nicolas Altstaedt en Olli Mustonen.
Hij leidt ook regelmatig de Deutsche Kammerphilharmonie Bremen, Tapiola Sinfonietta en Britten Sinfonia.
Lily Francis (altviool)
Lily Francis is sinds ze in 2009 prijswinnaar was van het ARD Musikwettbewerb in München opgetreden met diverse orkesten in Duitsland, waaronder het Beierse Radio Symfonie Orkest, het Münchner Kammer Orchester en het Münchner Radio Orchester. In mei 2008 maakte ze haar debuut in New York. Momenteel speelt ze geregeld zowel viool als altviool in de VS en heel Europa. Zo was ze lid van de Chamber Music Society van het Lincoln Center van 2006 tot 2009. Daarnaast is Lily Francis het nieuwste lid van het Aronowitz Ensemble, winnaars van een Borletti-Buitoni Trust Award en BBC New Generation Artists, waarmee ze geregeld optreedt in het Verenigd Koninkrijk, onder meer in Wigmore Hall en The Forge. Dit seizoen treedt ze op als concertmeester van het Weens Kamerorkest, als lid van het Chamber Orchestra of Europe, en doceert ze in Kronberg. Lily Francis studeerde aan het Curtis Institute in Philadelphia en het New England Conservatory in Boston bij onder meer Joseph Silverstein en Miriam Fried. Ze bespeelt een alviool uit 2004 van Marco Coppiardi.
Nicolas Altstaedt (cello)
De Duits-Franse cellist Nicolas Altstaedt speelt zowel instrumenten met moderne als met darmsnaren. Bekroond met de Credit Suisse Young Artist Award in 2010, voerde hij het Celloconcert van Schumann uit tijdens een veelgeprezen debuut met de Wiener Philharmoniker onder Gustavo Dudamel op het Lucerne Festival. Sindsdien is hij regelmatig opgetreden met vooraanstaande orkesten over de hele wereld, en met dirigenten als Vladimir Ashkenazy, Esa-Pekka Salonen, Sir Roger Norrington, Andrey Boreyko, Thomas Hengelbrock en Thomas Dausgaard. Recitals geeft hij geregeld solo of met de pianisten Fazil Say en Alexander Lonquich. Dit seizoen maakt hij een tournee door Europa en de VS. Als kamermusicus speelt Nicolas Altstaedt regelmatig samen met Janine Jansen, Vilde Frang, Pekka Kuusisto, Antoine Tamestit, Lawrence Power, Jonathan Cohen en het Quatuor Ébène. Bovendien brengt hij geregeld premières van nieuwe muziek van Thomas Adès, Jörg Widmann, Matthias Pintscher, Bryce Dessner en Nico Muhly en Fazil Say.
Knut Erik Sundquist (contrabas)
De Noorse contrabassist Knut Erik Sundquist beheerst meerdere genres, zoals klassieke muziek en jazz. Hij is beroepsmusicus bij de fanfare van het Noorse leger. Hij speelde bij het Bergen Filharmoniske Orkester (1986-89) en treedt nu regelmatig op met Det Norske Kammerorkester, Norsk Barokkorkester, het Ensemble Modern te Frankfurt am Main, het Mahler Chamber Orchestra in Berlijn en het Lucern Festival Orchestra. Sinds 2002 maakt hij deel uit van het ensemble Musikki Nordland van Arvid Engegård. In 2005 maakte hij met Martha Argerich, Claudio Abbado en Leif Ove Andsnes (piano) een wereldtournee. Verder maakte hij in het kader van Musikk i Finnmark een tangotournee met Live Weider Ellefsen (piano), Anna Rostrup (klarinet) en Per Arne Glorvigen (bandoneon). Hij ontving in 2006 de Nordlysprisen, speelde op het kamermuziekfestival te Charlottesville, trad op met Ola Bremnes tijdens de Festspillene i Nord-Norge, en tijdens de Nordland Musikkfestuke met de pianist Steinar Pedersen.
Schubert en die Forelle
Het artistieke leven van Franz Schubert werd bijna letterlijk gedragen door trouwe bezoekers van informele muzikale bijeenkomsten van ‘Schubertianer’ in Wenen, de vriendenkring waarvan hij het middelpunt vormde. Dat was een club van musici, dichters, en schilders en vroegere medestudenten van het Konvikt, het keizerlijk seminarie waar Schubert zijn schooljaren doorbracht. Groot was het contrast met het openbare muziekleven van de Oostenrijkse metropool, want daarin speelde Schubert nauwelijks een rol van betekenis. Zijn muziek werd op de officiële podia zelden uitgevoerd, slechts ongeveer tien procent werd tijdens zijn leven uitgegeven, en dan nog alleen in Oostenrijk.
Nee, Schubert moest het voor zijn muziek hebben van de ‘Schubertiaden’. Wel lukte het één van zijn kameraden, Franz von Schober, de twintigjarige Schubert in contact te brengen met een van de meest gevierde zangers van Wenen, Michael Vogl (1768-1840). Vogl werd een van de grootste vertolkers en pleitbezorgers van Schuberts liederen. In de zomer van 1819 reisde Schubert met Michael Vogl naar Vogls geboorteplaats en verbleven ze enkele dagen in het prachtige kleine plaatsje Steyr. Hier schreef Schubert zijn Forellenkwintet. Het A-groot van het stuk is Schuberts toonsoort van tevredenheid en optimisme. De bezetting van het Forellenkwintet is ongewoon. Een klavierkwintet bestaat normaal uit een strijkkwartet (2 violen, een altviool en een cello) en een piano. Schubert verving echter de tweede viool door een contrabas. Zodoende kon hij de strijkersklank een dieper en voller karakter geven en tegelijkertijd aan de pianopartij meer bewegingsvrijheid en doorzichtigheid. Het is Schubert gelukt het zonnige en vredige landschap van Opper-Oostenrijk in zijn muziek te weerspiegelen. De opgewektheid, de associaties met het heerlijke natuurschoon en het populaire volksliedachtige thema van Die Forelle hebben dit werk tot een van de bekendste muziekstukken uit het klassieke repertoire gemaakt.
Clemens Romijn